کۆدەنگی واتا کارکردنی هەموان لەپێناوی ئامانجێکی هاوبەشدا، گرنگە سەرکردە، بەرپرسی یەکەمی هەر دەزگایەک، داوای بۆچوونی ئەندامان و کەسانی تری ئەو دەزگایە، ئەو حزبە بکات.
دەڵێن: کاتێک هەموو بۆچوونەکان وەکو یەک بوون کەواتە کەس بیری نەکردۆتەوە.
بۆ هەر پلان و بڕیارێک واباشە دەزگاکان و حزبەکان پلانی جێگرەوەیان هەبێت، چونکە ژیان و ململانێکان وا دەخوازن بۆ مانەوە و سەرکەوتن، پێویستیت بەزیاتر لە یەک پلانە.
واقعی ئەمڕۆی هەرێم، پەرلەمان و ئەنجومەنی پارێزگاکان هەڵوەشاونەتەوە، کۆمسیۆنی هەڵبژاردنی کوردستان هەڵوەشاوەتەوە، حکومەتی هەرێم و سەرۆکایەتی هەرێم زیاتر لە ساڵێکە کاربەڕێکەرن). لەولاوەش یەک دونیا نەیار و دادگای فیدراڵی عیراق و بڕیارەکانی! کێشەکانی ناوخۆی هەرێم.
ئەگەر ئەوانە بەراوردبکرێن و لێکدانەوەی ورد و جدی بۆبکرێت، سەرکردەکانی هەرێم لەکوێی وەرگرتنی بڕیاری پێویستدان؟
پەلەکردن لە بڕیاری گونجاو و یەکلاکەرەوە بۆ ئێستا، چارەنووسسازە.
نموونەیەکی واقیعیانە
ئەم نموونەیە وەک ئەزموونێکی خۆم تێهەڵکێشی بابەتەکە دەکەم: لەکاتی بڵاوبونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا بەناچاری سەرەتا لە ساڵی خوێندنی 2019-2020 رێکاری توند گیرایەبەر.
دەوترا ساڵێک خوێندن بفەوتێ یاخود زەبری توندی بەرکەوێ باشترە لە مردنی بە کۆمەڵ. هەربۆیە حکومەت دوام راگیرا، خوێندن بە ناتەواوی و پچڕپچڕ کرا بە ئۆنڵاین، تاقیکردنەوەکانی خوێندکاران بوو بە راپۆرت، لەکۆتایی ساڵی خوێندن سەیرم کرد ئاستی نمرە و کۆنمرەی خوێندکاران بە زەقی بەرزبۆوە، لەهەمان کاتدا بابەتەکان و وانە زانستییە تیۆری و پڕاکتیکییەکان کەم خوێندرابوون بەتایبەتیش قۆناغی یەکەم، ئاستی زانستی دابەزیبوو.
لەگەڵ هاتنی ساڵی دووەمی خوێندن (2020-2021) کە وەزارەت دەستپێکردنی خوێندنی هەندێک دواخستبوو، خەریکی لێکۆڵینەوە بوو کە چیبکرێت بۆ ساڵی نوێی خوێندن؟
هاوکات شارەزایی پزیشکان و نەخۆشخانەکان و هاووڵاتیان لە سەرتاسەری دونیاش وردە وردە زیادی دەکرد. لەولاوەش وڵاتانی وەک (چین و روسیا و ئەمریکا و بەریتانیا) خەریکی دروستکردن و ئامادەکردنی ڤاکسین بوون.
ئەنجومەنی وەزارەتی خوێندنی باڵا بۆ دەستپێکردنی ساڵی نوێی خوێندن ئەم بڕیارانەیدا:
1 - خوێندن بە ئۆنڵاین دەبێ.
2 - ئەو بابەتانەی کە پڕاکتیکن و تاقیکردنەوەکان، دەبێ لەناو کەمپەسی زانکۆکاندا بن، نەک بە ئۆنلاین.
3 - پۆلی یەکەم کە وەردەگیرێن دەبێ لەناو کەمپەس بن.
4 - هەر وانەیەک کە زۆرگرنگە و ئەنجومەنی بەشە زانستییەکان بڕیاری لێدەەدەن دەبێ لەناو کەمپەس بخوێندرێت. ئەم بڕیارە گشتاندنی پێکرابوو بۆ سەرجەم زانکۆکان دەبوایە ئەنجومەنی زانکۆکانیش کاری پێبکەن، بەڵام جۆرێک لە دەسەڵات و سەرپشککردنیشی دابوو بە زانکۆکان بەڕەچاوکردنی ئەم چوار خاڵە.
بۆ هەر پلان و بڕیارێک واباشە دەزگاکان و حزبەکان پلانی جێگرەوەیان هەبێت، چونکە ژیان و ململانێکان وا دەخوازن بۆ مانەوە و سەرکەوتن، پێویستیت بە زیاتر
لە پلانێکە
دوای وەرگرتنی بیروڕای ئەنجومەنەکە
دەستپێکردنی دەوام دواکەوتبوو سەرجەم زانکۆکان جۆرێک لە چاوەڕوانی دابوون. بەندە ئەنجومەنی زانکۆی کۆیەم کۆکردەوە، تایبەتی بوو بە چۆنیەتی دەستپێکردنەوەی خوێندن و رێوشوێنەکانی و ....هتد. تەواوی ئەندامانی ئەنجومەن قسەی خۆیان کرد و رای خۆیاندا، هەموویان لەگەڵ ئەوەبوون کە بەشە ناوخۆییەکان نەکرێنەوە و دەوامی فیزیکی ناو کەمپەس دەستپێنەکرێت، جارێ بە ئۆنڵاین دەستپێبکەین، چونکە لەلایەک کارەبا بەردەوام نەبوو، لەلایەکی تر هێڵی ئینتەرنێت خراپ بوو، ئەوکاتە من دەستم بە شیکاریی بڕیارەکان و دۆخەکە بەلەبەرچاوگرتنی قازانجی گشتی پڕۆسەی خوێندن و دەستگرتن بە ئاستی زانستی، وتم هەڤاڵان سەرەتای ساڵە و لێمان دیارە کە دۆخی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسەکە چۆنە جارێ تا یەک مانگی تر پۆلی یەک نایەن کە ژمارەیان لە (1000) خوێندکار زیاتر دەبێ بۆ زانکۆی کۆیە، کەواتە قەرەباڵغی بەشە ناوخۆییەکان و هۆڵەکانی خوێندن گونجاوە.
دەبێ دۆخی ژیان و گوزەران و هاتوچۆی خوێندکارانیش لەبەرچاو بگیرێت، چۆن دەکرێ ئەم بابەتە (ئەمڕۆ خوێندکار پراکتیکی هەیە دەبێ لەناو کەمپەس بێ و بەیانی بچێتەوە و دووبەیانی تاقیکردنەوەی هەیە دەبێ بێتەوە ....هتد)؟
زانکۆی کۆیەش نزیکەی٪70 ی خوێندکارانی خەڵکی دەرەوەی شاری کۆیە بوون.
پێشنیازم کرد با لە سەرەتا بەشەناوخۆییەکان بکەینەوە بە چاودێری (تەندروستی و سەلامەتی) ، بە فیزیکی لەناو کەمپەس دەست بە خوێندنەکە بکەین وانە گرنگەکان و پراکتیکەکان و هەمووی، کەی زانیمان خەریکە پەتا بڵاودەبێتەوە، ئەوا خوێندنی ناو کەمپەس رادەگرین، تا پۆلی یەکەم دێن ئێمە زیاتر لە مانگێک دەخوێنین، خۆ خەڵک لە ماڵەکانیش بن لەوانەیە پەتاکەی بۆ بچێت، هەندێکیشمان گرتبوومان و تێپەڕیشمان کردبوو.
توانیمان رەوتی بڕیارەکە بگۆڕین
ئەنجومەن لەگەڵ پێشنیازەکەی من نەبوون، بەڵام من هەڵسام لەبەردەمیان بەتەلەفۆن لەگەڵ وەزیر قسەم کرد و بۆچوون و شیکاری خۆمم پێگوت، ئەویش پاڵپشتی کردم وتی منیش هەمان رای تۆم هەیە.
بۆیە بڕیارماندا زانکۆی کۆیە دەست بە خوێندنی ناو کەمپەس دەکات لە بەیانییەوە دەرگای بەشە ناوخۆییەکان دەکرێنەوە و لەسەرەتای هەفتەی داهاتووش خوێندنی فیزیکی دەستپێدەکەین. لەچەندین لاوە پەیوەندیمان پێوەکرا چۆن دەبێ هیچ زانکۆیەک بڕیاری ناو کەمپەسی نەداوە (چۆن بەرپرسیارێتی هەڵدەگرن) و خوێندکار و مامۆستا تووشببن و بمرن ئێوە چی دەکەن؟
لەکاتی وەستاندنی دەوام (ئێمە ئاماری خوێندکاران، مامۆستایان، فەرمانبەران)مان وەردەگرت کەوا تووشی پەتاکە ببوون. تیمەکانی فاکەڵتی پزیشکی گشتی و بەڕێوبەرایەتی تەندروستی و سەلامەتی و بەڕێوبەرایەتی بەشە ناوخۆییەکانمان راسپارد بۆ رێوشوێنی گونجاو بۆ هەر تووشبوویەک.
دوای ئێمە، زانکۆکانی تریش بڕیاریاندا کە چاومان لێبکەن و ئەوانیش خوێندنی ناو کەمپەسیان دەستپێکردەوە.
بۆیە چاوەڕوانی بڕیاری سەرکردەکانین بە دڵسۆزی و دوای رەچاوکردنی قازانجی خەڵکی کوردستان و حکومڕانیی ئەم دۆخە چەقبەستووە یەکلایی بکەنەوە.
* مامۆستا لە زانکۆی کۆیە
گۆڕینەوەی راوبۆچوون و کاری پێکەوەیی، سەرکەوتنی زیاتر مسۆگەر دەکات
