مامۆستا جەعفەر*
هەڵوێست و گفتوگۆی یەكێتی و رژێم(3)
لە كتێبی بیرەوەرییەكانی بەڕێز د.فوئاد مەعسومدا، لاپەڕەیەكی زۆر دژی (گفتۆگۆی شۆڕش و میری)* رەشكراوەتەوە.
رۆژی 5/12/1983 ئەو لە پاریس دەبێت و دەنووسێت (ئەمشە و عومەر شێخمووس تەلەفۆنی بۆ كردم كە گفتوگۆ لە نێوان یەكێتی و میری هەیە، دەڵێن: مام جەلال خۆی لەگەڵ وەفدەكەیە، رەنگە سێ لە ئەندامانی وەفد بێنە پاریس بۆ دیتنمان، دەبێ رۆژی شەممە یان یەكشەممە 10/1/1984 لە پاریس بین) ل635ب1.
رۆژی 6/12/1983 د. فوئاد بەگوێرەی بیرەوەرییەكانی بێت، لە ماوەی 24 سەعاتدا خۆی گەیاندۆتە دیمەشق ل636ب 1.
لە هەمان لاپەڕەدا دەردەكەوێت كۆبوونەوەی پاریس رۆژی 10/12/1983 بووە، نەك 10/1/1984ئیدی ئەمە روونە هەڵەی تایپە.
د.فوئاد دەنووسێت: (من نامەیەكی دوورودرێژم بۆ مام جەلال نارد كە پووختەكەی ئەمە بوو: «ئەگەرچی لە بارودۆخێكی زۆر ناخۆشدا دەژین، بەڵام خۆبەستنەوە بە حزبی بەعس ئەنجامەكەی هەر تێكشكان دەبێ» ل644ب1. ئەگەر كەسێك ئەوەندە دڵنیا بووبێت: چۆن بە دەقیقە و سەعات، هەڵوێستگۆڕكێی لە ئەمسەر بۆ ئەوسەر كردووە، لە دژەوە بۆ ئاڵاهەڵگری مفاوەزات، لە كۆنترا Contra بۆ Pro بەگوێرەی چەمكی لاتینی؟
د.فوئاد لەگەڵ زۆربەی هەڤاڵەكانی یەكێتی و ئۆپۆزسیۆنی عیراقی لە شام، وەكو توندترین بەرهەڵستكاری گفتوگۆی یەكێتی و حكومەتی بەغدا، خۆی دەرخستووە
لە شامیش هەر وای وتووە
لە شامی شەریفیش، چاوی بە لایەنەكانی ئۆپۆزسیۆنی عیراقی كەوتووە. بەوپەڕی حەماسەوە، ئاڵای دژایەتیی هەر جۆرە رێككەوتنێكی لەگەڵ رژێمی سەدامدا بەرز كردووەتەوە.
پاش كۆبوونەوەی پاریس 10/12/1983 لەسەر لاپەڕەی ژاكاوی بیرەوەرییەكاندا، بە زەقی، ناڕوونی و شڵەژان هەیە: ئەو لەپڕ 5/1/1984 لە فڕۆكەخانەی بەغدا دەنیشێتەوە و پێشوازیی لێدەكرێت. ئەم جێگۆڕكێیە لە بەرەی دژایەتیی گفتوگۆوە بۆ بەرەی لایەنگرانی گفتوگۆ، تەنیا سێ هەفتە دەخایەنێت.
هەر ئەوكاتە سەردانی (عبداللە الاحمر - نائب الا‌مین العام المساعد للقیادة القومیة لحزب البعث - السوري) دەكات . دەڵێت: من پاسپۆرتی سوریم هەیە و دەمەوێت بۆ لەندەن بڕۆم. عبداللە الاحمر یەكسەر بە جوانی لە فیكەی د.فوئاد تێدەگات و دەڵێت: ئەگەر بۆ عیراق گەڕایتەوە، زەحمەت نەبێت پاسپۆرتەكەمان بۆ بنێرەوە ل645 ب.1.
دیارە سەرۆك كۆماری سوریا (حافظ ا‌لاسد)، لە بەلاش (عبدالله الاحمر) سەرناسی بە جێگری خۆی دانەناوە. بە سەیركردنی دەموچاوی، ناو دڵی خوێندووەتەوە !
د.فوئاد لەگەڵ زۆربەی هەڤاڵەكانی یەكێتی و ئۆپۆزسیۆنی عیراق لە شام، وەكو توندترین بەرهەڵستكاری گفتوگۆی یەكێتی و حكومەتی بەغدا، خۆی دەرخستووە.
بەهاندان و دەستپێشخەریی ئەو، لە شاری فرانكفۆرت (ئەڵمانیا) بە پەلە كۆبوونەوەیەك، گوایە : بۆ تێكدانی (گفتوگۆی شۆڕش و میری) رێكخستووە. لە دیمەشقەوە خۆی و ئازاد خۆشناو، عەبدولڕەزاق فەیلی، دارۆی شێخ نوری دەڕۆن. د.كەمال فوئاد، د.لەتیف رەشید، عومەر شێخمووس، ئەحمەد بامەڕنی و محەمەد سابیریش لە دەوڵەتانی ئەوروپاوە ئامادە دەبن.
لەوێش خۆی دەكاتە دەمڕاستی بەرەی دژبە دیالۆگ و گفتوگۆ، نامەیەك بۆ مام جەلال دەنووسن: زیان و مەترسییەكانی گفتۆگۆ لەگەڵ رژێمی سەدام دەخەنەڕوو. بەڕێزیان ئەو نامەیە قنج لەبەر باخەڵانێ دەنێت، گوایە: رەوانەی مام جەلالی دەكات.
هەر ئەو رۆژە د.فوئاد بۆ لەندەن دەفڕێت و تەلەفۆن لەگەڵ دكتۆر خدر هەورامی برای دەكات. خۆی دەگەیەنێتە باڵیۆزخانەی عیراق لە لەندەن. سەردانێكی باڵیۆزخانەی عیراقیش لە پاریس دەكات. پاش 24 سەعات دەبێتە سەرۆكی شاندی یەكێتی بۆ درێژەدان بە گفتۆگۆ لەگەڵ رژێمی بەغدا. هەموو بەشداربووانی كۆبوونەوەی فرانكفۆرت تووشی هێدمە دەبن، كاتێك دەبیستن د.فوئاد لە ناوەڕاستی بەغدا و بالیساندا تەپوتۆز دەكات. خۆی و عومەر شێخمووس ئەندامی م.س بوون، كەچی راز و نیازی گەڕانەوە و پەیوەندیی لەگەڵ باڵیۆزخانەی عیراق لەویش دەشارێتەوە.
ئەم هەڵوێست گۆڕكێیە لەمسەرەوە بۆ ئەوسەر، نهێنیی راستەقینەی مانەوەی ئەو لە یەكێك لە لووتكەكانی دەسەڵاتدا بۆ ماوەی نزیكەی 43 ساڵ بەبێ پچڕان دەسەلمێنێت.
مامۆستا جەعفەر
ئەندامی یەكێتی نووسەرانی جیهان PEN
ئەندامی پێشووتری مەكتەبی سیاسیی یەكێتی
*كتێبی (گفتۆگۆی شۆڕش لەگەڵ میری) نووسینی مام جەلالە - ساڵی 1985 بڵاوكراوەتەوە.
* زانیارییەكانی ئەم نووسینە لە كاك ئازاد خۆشناو وەرگیراوە . ساڵی 1983 د.كەمال فوئاد پاژێكی تری بۆ گێڕاومەتەوە .
