سەرۆکێ سازییا ئێزدیان یا نێڤدەولەتی بۆ بەرەنگاربوونا جینۆسایدێ ل UN:

حكومەتا عیراقێ كارەساتا شنگالێ وەكو جینۆساید ناببینیت و ل دادگەهێن عیراقێ ھیچ ماددەیەك بناڤێ تیرۆرێ نینە

12:06 - 2024-12-22
دووتوێ
148 جار خوێندراوەتەوە

راپۆرت: ئاڤدۆ


ئەڤە 10 سال ب سەر جینۆسایدا ئێزدیانرا دەرباز بوون و هێشتا چارەنڤیسێ وان یێ دیارنینە، ئەگەر ل ئاوارەیێن شنگالێ بنێرین و لدویڤ ئامارا دەزگەهێن راگەهاندنێ، بتنێ ب رێژا 30% ڤەگەریاینە سەردەڤەرێن خوە و هێشتا چارەنڤیسێ زێدەتری (2) ھزار رەڤاندییان یێ بەرزەیە و ب دەهان گورێن بكۆم یێن هاتینە دەستنیشانكرن و لێ نەهاتینە ڤەكرن، پرسیار لڤێرە ئەڤەیە، ئایا ئەم دێ شێین بێژین هێشتا جینوسایدا ئێزدییان بەردەوامی هەیە؟ ئەگەر پرسیارەكا دی بكەین، ئایا بابەتێ جینوسایدكرنا ئێزدیێن شنگالێ گەھشتیە كیڤە و چ دەولەتان پشتگیرییا ڤێ چەندێ كرییە و ئایا هەلویستێ حكومەتا عیراقا فیدرال بۆ ناساندنا جینوسایدێ چ بوویە؟ حەسۆ هورمی سەرۆکێ سازییا ئێزدیان یا نێڤدەولەتی بۆ بەرەنگاربوونا جینۆسایدێ ل  UN گوت: «بابەتێ جینوساید و كارەساتا شنگالێ بگشتی بەرەڤ كزبوونێ ڤە چوویە، تایبەت پشتی شەرێ ئۆكرانیا و شەرێ دەڤەرێ هەر ژ غەزە بگرە و حزبوڵڵا لبنانێ و نۆكە ژی پێشهاتێن سوریایێ و ژلایەكێ دیڤە هەتا نۆكە عیراقێ چ دەستپێشخەری بۆ دامەزراندنا دادگەهەكا نێڤدەولەتی یا تایبەتمەند ب جینۆسایدێڤە نە هاڤێتینە و هێشتا عیراق نەبوویە ئەندام دتاوانێن نێڤدەولەتیدا». لدۆر پرسیارەكێ، ئایا تیرۆرستێن داعش ئەوێن ژلایێ هێزێن عیراقیڤە هاتینە گرتن، ب چ كەیس دهێنە دادگەھكرن؟، حەسۆ هورمی گوت: «ئەڤا دبێژن ئەو تیرۆرستێن هاتینە گرتن، عیراق ب ماددێ تیرۆرێ وان دادگەھ دكەت چ راستییا خوە نینە  و مە دیاسایا عیراقێ دا جینۆساید نینە و ئەڤا هەی بتنێ ل سالا 2005ێ بۆ هەتا سالا 2011ێ بۆ بەعسیان هاتبوو دروستكرن و سەبارەت هەرێما كوردستانێ ژی و ژبەركو هەرێمەكە و بابەتێن ژڤی رەنگی دڤێت بتنێ د رێكا بەغدا رابن، بوویە هەرێم ژی نەشێت دڤی دەربارەی دا چ پێنگاڤان بهاڤێژیت و دێ مینیت ل وەلاتێن دی و ئەڤ تیرۆرستێن هاتینە گرتن و بۆ وەلاتێن وان هاتینە ڤەگەراندن، ئەو وەلات ژی ب كەیسێ وان و دادگەھكرنا وان بتنێ كو ڤان پەیوەندی ب رێكخراوەكا تیرۆرست ڤە كرییە دادگەھدكەن و زیندانكرنا وان ژی گەلەك ڤە ناكێشیت و چ ژوان وەلاتان ڤان تیرۆرستان وەك تاوانا جینۆسایدێ نادەنە دادگەهێ و بتنێ دادگەهەكا ئەلمانی نەبیت، دانێ ب جینۆسایدا ئێزدیان دكەت». لدویڤ هەلویستێ سازییا ئێزدییان بەرامبەر ب جینوساید ناساندنێ و ئایا تا نوكە چەند دەولەتان ئەڤ كەیسە ب جینۆساید ناسكرییە، حەسۆی گوت: «تا نوكە ب خوشحالیڤە 13 وەلاتان كەیسا ئێزدیێن شنگالێ ب جینۆساید دایە ناسكرن و ئەڤە پێشهاتەكا باشە و سەبارەت دادگەها بلندا فرانكفورت كو تێدا تاوانبارەك ب تاوانا جینۆسایدێ ب سزایێ هەتا هەتایێ زیندانكری، بەلێ مە هەلویستێ خوە پیشاندا و مە بلاڤكر كو ئەم ل سازیا ئێزدیێن نێڤ دەولەتی بۆ بەرەنگاربوونا جینۆسایدا ئێزدییان هەماهەنگین دگەل قوربانیێن تاوانێن دەستێ داعش و سوپاسیا دادگەها ئەلمانی دكەین بۆ ڤێ پێرابوونا یاسایی، هەر وەك وێ ئەڤ دەرگەهێ نوی ڤەكری كو داعش ژ دادگەهێ رزگار نەبن».

#بادینان

بابەتە پەیوەندیدارەکان