خەلیل عەبدوڵڵا
عەزیز گەردی ئەستێرەیەكی گەش‌و درەوشاوەی ئاسمانی ئەدەبی كوردییە، خاوەنی قەڵەمێكی بەپیت‌و خەرمانێك بەرهەمی نووسراو و چاپكراوە، بەوەش خزمەتێكی گەورەی بە كاروانی رۆشنبیری‌و ئەدەبی كوردی كردووە، ناو و ناوبانگی هەمیشە بەنەمری دەمێنێتەوە.
عەزیز ئەحمەد عەبدوڵڵا ناسراو بە عەزیز گەردی، ساڵی 1948 لە گوندی بەحركەی نزیك شاری هەولێر لەدایك بووە.
قۆناغەكانی خوێندنی سەرەتایی‌و ناوەندی‌و خانەی مامۆستایانی هەولێری تەواو كردووە.
ساڵی 1968 بەمامۆستای سەرەتایی دامەزراوە‌و لە قوتابخانەكانی ناوشاری هەولێر خزمەتی بە خوێندكاران كردووە.
مامۆستا عەزیز گەردی خولیای ئەوەی هەبووە، لە بوارێكی دیكەدا بخوێنێ، هەر بۆیەش ساڵی 1980 بەشداری تاقیكردنەوەی دەرەكی پۆلی شەشەمی ئامادەیی كردووە‌و نمرەی بەرزی بەدەستهێنا‌و لە بەشی فەرەنسیی زانكۆی موسڵ وەرگیراوە، ئەوەی جێی سەرنجە بۆ ماوەی چوار ساڵ رۆژانە هاتوچۆی شاری موسڵی كردووە‌و بەڕۆژ لەوێ خوێندوویەتی، بەشەویش لە هەولێر مامۆستای سەرەتایی بووە.
ساڵی 1984 بڕوانامەی بەكالۆریۆسی لە زمان‌و ئەدەبی فەرەنسی بەدەستهێنا و بوو بە مامۆستای زمانی ئینگلیزی، لە ئامادەییەكانی (گەلاوێژ‌و ڕزگاری‌و هەڵمەت) لەشاری هەولێر خزمەتی كرد.
مامۆستایەكی زیرەك‌و بەتوانا بوو، هەربۆیەش لەساڵی 1986 ڕێگەی پێدرا وەك مامۆستای وانەبێژ لە كۆلیجی ئادابی زانكۆی سەڵاحەدین، وانەكانی عەروز و رەوانبێژی‌و رەخنەی ئەدەبی‌و ئەدەبی بەراوردكاری بە خوێندكاران بڵێتەوە.
ساڵی 1994 بڕوانامەی ماستەری لە زانكۆی سەڵاحەدین بەدەستهێنا، نامەی ماستەرەكەی بابەتێكی سەرنجڕاكێش بوو، بەناونیشانی (كێشی شیعری كلاسیكیی كوردی‌و بەراوركردنی لەگەڵ عەرووزی عەرەبی‌و كێشی شیعری فارسی). ئەوەش توانا‌و سەلیقەی ئەوی لە زمان‌و ئەدەبی كوردی و عەرەبی‌و فارسیدا نیشان ئەدا.
ساڵی 1994 بوو بە مامۆستای یاریدەدەر لە بەشی كوردیی كۆلیجی ئادابی زانكۆی سەڵاحەدین‌و وانەكانی عەرووز‌و رەوانبێژی‌و وەرگێڕانی گوتۆتەوە.
ساڵی 1999 بڕوانامەی دكتۆرای ئەدەبی لە كۆلیجی ئادابی زانكۆی سەڵاحەدین‌و ساڵی 2009 بڕوانامەیەكی دیكەی دكتۆرای لە بواری ئەدەب لە زانكۆی كۆیە بەدەستهێناوە.
مامۆستا گەردی هەر لە سەرەتای ژیانی لاوییەوە خولیای جیهانی خوێندنەوە بوو، دواتر بایەخی بە نووسین‌و وەرگێڕان داوە، هەموو ژیانی خۆی بۆ ئەو دوو بوارە‌و پەروەردە‌و خوێندن تەرخانكرد، لەسەرەتای حەفتاكانی سەدەی رابردووەوە دەستی بە بڵاوكردنەوەی بەرهەمەكان كرد، خاوەنی خەرمانێك بەرهەمی نووسراو و چاپكراوە‌و چەندین دەستنووسی بەنرخیشی لە دوا بەجێماوە.
بەرهەمەكانی نووسین‌و وەرگێڕانی هێندە زۆرن ناتوانین هەموویان بنووسین، ئاماژە بە هەندێكیان دەكەین.
لە نووسینەكانی وەك (ڕەوانبێژی لە ئەدەبی كوردی، ئەدەبی بەراوردكاری، ئەدەب‌و ڕەخنە، ڕابەری كێشی شیعری عەرووزی كوردی- حەوت بەرگ، كێشناسیی كوردی، گەردەلوولی مەرگ، سێ دەرمان، كێشی شیعری شێخ ڕەزای تاڵەبانی، فەرهەنگی مەم‌و زینی خانی)و چەندانی تر.
بەحوكمی ئەوەی زمانەكانی ئینگلیزی‌و فەرەنسی‌و عەرەبی‌و فارسی بەباشی زانیوە، لەو زمانانەوە چەندین كتێبی بەنرخی بۆ سەر زمانی كوردی وەرگێڕاوە، هێندە بە جوانی ئەو كتێبانەی وەرگێڕاوە دەڵێی هەر بە كوردی نووسروان، ئاماژە بە هەندێ لە كتێبەكانی دەكەین، لەوانە: (داغستانی من- دوو بەرگ- ڕەسووڵ هەمزە تۆف، چیرۆكی بەرئاگردان، چیرۆكەكانی ئیزۆپ، سێ تراژیدی- لۆركا،ئەفسانەی ئەرمەنی، ئەفسانەی سلاڤی، ئەفسانەی ئەفریقی، حاجی مراد- تۆڵستۆی، پیاوێك- ئۆریانا فالاچی، خەڵك بەچی دەژی- تۆڵستۆی، زارا عەشقی شوان- محەمەدی قازی، قۆڵبڕ- عەزیز نەسین، یەك چیای گەوهەر- كۆمەڵە چیرۆكی ئەفسانەی گەلان، ئەفسانەی فیرعەونی، خوا‌و شەیتان- تۆلستۆی، كۆمیدیا- سێ بەرگ-دانتی، درەختی چل داستان- كەلیموڵای تەوەحودی، ئەدەبی بێگانان)و چەندانی تر.
مامۆستا گەردی لەچەند رێكخراوێكی پیشەییدا خزمەتی كردووە‌و شوێن پەنجەی دیارە، لەوانە: (یەكێتیی نووسەرانی كورد، كۆمەڵەی وەرگێڕان، سەندیكای رۆژنامەنووسانی عیراق).
د.عەزیز گەردی، ناسناوی زانستیی یاریدەدەری پرۆفیسۆر بوو، وەك مامۆستای زانكۆ لە زانكۆكانی سەڵاحەدین‌و كۆیە،خزمەتی زۆری بەخوێندكاران‌و رەوتی خوێندن‌و پەروەردە كرد، سەرپەرشتی دەیان نامەی ماستەر‌و دكتۆرای كرد.
پاش خزمەتێكی زۆر بە كاروانی ئەدەبی‌و رۆشنبیری‌و زانستی، رۆژی 6ی حوزەیرانی 2022، د.عەزیز گەردیی زانای زمان‌و ئەدەب بە نەخۆشی لە شاری هەولێر كۆچی دوایی كرد‌و هەر لەو شارە بەخاكی نیشتمان سپێردرا.
دروودی رێز‌و وەفا بۆ گیانی پاكی ئەو زانا مەزنە، كە بەتەنها بە جەستە رۆیشتووە، بەهۆی خزمەت‌و بەرهەمە بەنرخەكانییەوە هەمیشە بە زیندوویی دەمێنێتەوە.
